DE JUISTE KEUZE IS PERSOONS- EN SITUATIEGEBONDEN

Er is een tijd geweest dat alle houten vloeren werden afgewerkt met boenwas. Die typische geur, die in veel oude huizen hangt, is trouwens vaak afkomstig van de bijenwas die aan de basis lag (en ligt) van boenwas. 'Il  fût un temps'... het aanbrengen van de boenwas én het onderhouden van de vloer was in die tijd zonder meer hard labeur. De wondermooie glans was het resultaat van jaren boenwerk. Het blijft een feit dat veel mensen ten aanzien van houten vloeren lange tijd een zekere 'koudwatervrees' vertoonden omdat deze vloeren meteen werden geassocieerd met 'veel en zwaar onderhoud'. Pure boenwas is vandaag wat in de vergetelheid geraakt. Een resem alternatieven dient zich aan...

 Foto : Durieu Coatings

Een cascade van keuzes

Wie opteert voor een houten vloer, doorloopt een hele resem dilemma's vooraleer hij uiteindelijk een definitieve keuze zal gemaakt hebben. De parqueteur treedt daarbij op als adviseur en dat op zich is al niet evident. Ervaring en kennis van de bestaande soorten parket, van de accessoires en van de producten voor plaatsing en finishing zijn onontbeerlijk. De klant moet al meteen een keuze maken tussen de soorten parket en houten vloeren die de markt biedt. Gaat hij voor een massieve vloer, een meerlaagse vloer met massieve toplaag, een fineervloer...?  Nog moeilijker is, zo mogelijk, de keuze van de houtsoort. Die keuze is volstrekt persoonlijk en de parqueteur kan alleen maar een zo groot mogelijk pallet aan houtsoorten presenteren. Wanneer de houtsoort bepaald is, moet nog nagedacht worden over het legpatroon en hier ziet de klant zich alweer geconfronteerd met eindeloos veel mogelijkheden: strokenparket, mozaïekparket, doorlopende planken, Hongaarse punt, visgraatmotief, steensverband... en noem maar op. Wanneer al die keuzes gemaakt zijn, staat de klant voor de grootste afweging: het kiezen van de manier waarop de parketvloer moet afgewerkt worden.

Het kiezen van de finish

Het kiezen van een bepaalde afwerkingswijze is wellicht het belangrijkste en tegelijkertijd moeilijkste dilemma. De klant kiest in deze fase immers voor een stukje 'levenswijze'. De impact van de afwerking van de parketvloer op het onderhoud en de manier waarop de vloer 'beleefd' wordt, mag niet onderschat worden. Het is kiezen tussen 'authentieke uitstraling' en 'onderhoudsgemak', tussen 'onbezorgd leven' en 'permanent opletten'... geen evidente keuzes. Toch zijn de verschillen tussen de finishes, wat die 'beleving' betreft, de laatste jaren kleiner geworden. We zetten de verschillende afwerkingsmogelijkheden nog even op een rijtje en plaatsen ze, waar mogelijk, in de juiste tijdscontext.

 Foto : Devomat

Boenwas

Vroeger werden nagenoeg alle parketvloeren in de boenwas gezet en we moeten het toegeven... de tand des tijds heeft de gewaxte vloeren in oude herenhuizen en kastelen alleen maar mooier gemaakt. In de gewone woonhuizen zat de parketvloer in de leefkamer verborgen achter grote deuren die slecht éénmaal per jaar voor het kerstfeestje van de familie werden geopend. In grootmoeders tijd was de keuken immers het centrum van de woning. Er werd gekookt, gegeten, geleefd, televisie gekeken... Het zal duidelijk zijn dat de eisen op het vlak van krasbestendigheid, duurzaamheid en dergelijke van een heel andere 'graad' waren dan vandaag. Nu leven we in de 'living'. De cruciale rol van de keuken blijft beklemtoond doordat de drempel tussen living en keuken zo klein mogelijk wordt gemaakt wat vaak zelfs leidt tot het installeren van een 'open keuken' en zelfs tot het doorleggen' van parket in living en keuken.

Olie

Olie blijft de enige afwerking die helemaal mat wordt en bovendien uiterst sterke functionele troeven in zich draagt en voor dat laatste is de 'impregnerende' werking van olie verantwoordelijk. Afwerken met olie is de afgelopen jaren opnieuw erg populair geworden. Olie legt geen film maar dringt diep in het hout door. Olie impregneert dus of sterker nog... olie verzadigt het hout. De olie vult de poriën van het hout waardoor vocht en vuil niet langer in het hout kunnen binnen dringen. Het is duidelijk dat een met olie verzadigde vloer ook bestand is tegen vet en zuren.

Hardwax

Een afwerking met hardwax is in se een gecombineerde afwerkingsmethode waarbij de eigenschappen van olie en was samen ingezet worden om de vloer een tweevoudige bescherming te geven. Een behandeling met hardwax vraagt steeds een voorbehandeling met olie. De olie wordt eerst aangebracht om de vloer te verzadigen zodat de vloer tegen vocht kan. De hardwax is een dikkere substantie die gedeeltelijk in de plank trekt en ze afsluit. De harslaag hard uit en is waterafstotend. Een omgevallen glas rode wijn blijft als een druppel op de vloer liggen en dringt niet door.  Hardwaxolie is een eencomponentproduct waarmee de Hardwax en de olie gelijktijdig aangebracht worden.

 Foto : DevoNatural®

Lak of vernis

De meest gekende afwerking blijft het aanbrengen van een lak of vernis. Deze lak of vernis komt als een dekkende laag op het vloeroppervlak te liggen. De achillespees van een gelakte toplaag blijft natuurlijk de kwetsbaarheid voor krassen. Ook al zijn er uitermate (high solid) sterke lakproducten, tegen een scherp voorwerp zijn ze niet bestand en plaatselijk herstellen van krassen kan nog steeds niet. De slijtvastheid van de lakken is wel fors verbeterd en de moderne UV-lakken hebben bijna alleen vaste stoffen waardoor ze een ijzersterke bescherming bieden.

Zeep als finish

Sommige 'speciale' zepen zijn niet alleen geschikt voor de normale reiniging van de vloer, maar kunnen ook gebruikt worden als basisbehandeling van massieve naaldhouten vloeren zoals grenen, vuren of lariks. Bij deze 'Scandinavische' methode moet de vloer verzadigd worden met zeep in plaats van olie. Door de zeep minder te verdunnen dan bij de normale reiniging wordt de vloer stapsgewijs verzadigd waardoor een goede bescherming wordt opgebouwd. Een gezeepte vloer heeft een zeer natuurlijke en unieke uitstraling en moet regelmatig onderhouden worden met dezelfde zeep.

Film versus geen film

De vergelijking tussen lak aan de ene kant en olie en was aan de andere kant is eigenlijk dezelfde als die tussen een filmvormende en een niet-filmvormende afwerking. Lak beschermt door een ondoordringbare laag die op het hout ligt, impregnerende finishes zoals olie, wax en hardwax beschermen de vloer van binnenuit en dat door enerzijds het verzadigen van de poriën en een zekere uitharding bovenaan. Daar waar het uitzicht tussen lak en olie tot voor enkele jaren danig kon verschillen, is met de komst van de uiterst matte lakken dat verschil al veel kleiner geworden. Het grootste verschil tussen beide types van finishes situeert zich op het vlak van onderhoud. Wat de lakken betreft, kunnen we kort zijn: stofzuigen, swifferen en af en toe licht-vochtig dweilen. We kunnen dat natuurlijk wat uitdiepen.  Het gewone dagdagelijkse onderhoud begint met regelmatig te stofzuigen. Daarnaast vraagt iedere gelakte vloer een periodieke 'vochtige beurt'. De lakfabrikanten hebben daartoe een speciaal onderhoudsproduct dat aan het poetswater wordt toegevoegd. De dweil mag alleen vochtig gemaakt worden maar dankzij het product worden vuil en eventuele schoensporen perfect verwijderd. Naast dit product bieden de fabrikanten eveneens een meer voedende polish (iedereen gebruikt een andere term) die om het jaar of tweemaal per jaar aangebracht wordt en die een 'vernieuwende' werking uitoefent op de vloer. Meestal worden deze producten niet aangelengd aangebracht met een mop of wisser. Die eenvoudige aanpak is voor heel wat mensen het topargument om voor lak te kiezen. Daartegenover is het 'correct' onderhouden van een olie of was eigenlijk al een heel verhaal.

 Foto : DevoNatural®

Onderhoud van olie en was

Wie kiest voor een niet-fimvormende finish laat zich maar best goed inlichten over het onderhoud van de vloer en over de te gebruiken producten. Bij een vloer die behandeld werd met olie of hardwasolie verdient het aanbeveling dat men bij hetzelfde product en bij mogelijke aanvullende producten uit dezelfde range blijft. Feit is: een olie of hardwasolie impliceert meer dan één onderhoudsbeurt.

Dagelijks onderhoud

Stof wegnemen met de stofzuiger of met een wisser. Aarde uit de tuin of wit zand uit bijvoorbeeld een zandbak bespoedigen de slijtage van een vloer, behandeld met hardwaxolie.

Wekelijks onderhoud

De parketvloer wordt regelmatig gedweild met een goed uitgewrongen doek. Omdat de olie en hardwaxolie een open-poriën structuur hebben moet het vuil tot diep in de poriën weggehaald worden. Daarom moet aan het poetswater een reinigingsmiddel toegevoegd worden. Ieder merk van (hardwax)olie heeft doorgaans een (hardwax) 'oil cleaner'.

Plaatselijk onderhoud

Het is erg belangrijk om te weten dat een hardwax vloer waarop krassen of beschadigingen voorkomen in GEEN GEVAL nog met water in contact mag komen. Het hout zou dan plaatselijk uitgrijzen en dan wordt schuren onvermijdelijk. Iedere beschadiging moet dus onmiddellijk met hardwaxolie behandeld worden. Vlekken van rubberzolen kunnen meestal met de 'oil cleaner' verwijderd worden.

Opfrissen

Afhankelijk van de intensiteit waarmee de vloer belopen wordt moet hij regelmatig opgefrist worden. In de regel moet dit om de zes maanden gebeuren, op druk belopen plaatsen om de drie maanden. Hiervoor hebben de verschillende merken een onderhoudswas/olie. In de onderhoudswas/olie zitten vergelijkbare ingrediënten als in de hardwaxolie maar vaak met oplosmiddel dat het vuil van de afgesleten wasdeeltjes oplost. De parketvloer wordt ingewreven met een niet-pluizend katoenen doek en een weinig onderhoudswas/olie. Teveel onderhoudswas of olie moet meteen opgekuist worden.

Intensief reinigen en vernieuwen

Bij huishoudelijk gebruik zal de vloer een eerste grondige beurt moeten krijgen na ongeveer een jaar. Nadien worden de intervallen langer, mede afhankelijk van de zorg waarmee men de vloer het hele jaar door heeft onderhouden. De vloer zal na een jaar wat schraler worden. De vloer moet volledig gezuiverd worden vooraleer een nieuwe laag hardwaxolie wordt aangebracht. Het is niet noodzakelijk om meubels te verplaatsen aangezien de olie wordt aangebracht zonder zichtbare aanzetten. Reinigen en vernieuwen kan ook plaatselijk gebeuren.

 Foto : DevoNatural®

Renovatie... het grote verschil!

Onderhoud is één ding, renovatie totaal iets anders. Alle sterke voordelen van een lakafwerking (of nadelen van olie en wax) vervagen een beetje van zodra we over renovatie spreken. Vloeren die afgewerkt zijn met olie of hardwaxolie zullen maar zelden volledig gerenoveerd worden, precies omdat ze continu lokaal kunnen behandeld worden. In het geval van een gelakte vloer impliceert een renovatie het totaal blank schuren van de vloer om hem opnieuw te behandelen. Wat door sommigen een nadeel wordt genoemd, kan je ook van een positieve kant bekijken. Een geboende of geoliede vloer is doorgaans bestemd om geboend of geolied te blijven. We leven echter in een tijd waarin de consument zijn interieur af en toe volledig wil vernieuwen. Het voordeel van een gelakte vloer bestaat er misschien wel in dat men de vloer helemaal blank kan schuren om hem volledig te vernieuwen. Wanneer de vloer opgeschuurd werd, kan de renovatie alle richtingen uit. De klant kan opteren voor de toevoeging van een of andere kleur of hij kan zelfs overstappen naar was of olie. Andersom ligt minder voor de hand.

Quid met verouderde of oude vloeren?

Oude vloeren zijn weer helemaal in trek. Bovendien bestaan zowat alle types van vloeren (massief, meerlaags...)  in kunstmatig verouderde uitvoeringen. Het zal duidelijk zijn dat het vraagstuk 'olie of lak?' zich hier niet stelt. Mochten we een verouderde vloer afwerken met lak, dan zouden we in geval van een renovatie ook meteen de sporen van de veroudering volledig wegschuren, wat uiteraard niet de bedoeling is.

Durieu Coatings

Bij het kiezen van een finish voor parket vervult de parqueteur de rad van  adviseur. Je kan natuurlijk ook je oor te luisteren leggen bij de leveranciers van deze producten. De firma Durieu geeft hierbij een mooi overzicht van de mogelijkheden, van de pro's en contra's. Uitgangspunt is voor Durieu alvast dat de keuze in de eerste plaats gebaseerd is op decoratieve voorkeur. Terwijl olie in het hout doordringt en zo verhindert dat vuil zich kan vastzetten, legt lak een filmlaag. Het feit dat daardoor het gevoelscontact met het hout wegvalt, neemt voor Durieu toch wel wat charme weg. Uiteraard spelen technische aspecten (graad van bescherming) ook een rol. Hier wordt aangeraden om in weinig belopen ruimtes te kiezen voor een natuurlijke finish en te opteren voor de hogere krasbestendigheid van een lak voor drukkere ruimtes. Wat het onderhoud betreft wint lak het van olie omdat men kan onderhouden met gewone huishoudelijke middelen. Maar als het op renoveren aankomt, blijft lak het nadeel hebben dat de ganse vloer moet opgeschuurd worden. Conclusie: een persoonlijke keuze en vooral... een moeilijke keuze.

Starwax

Starwax, dé specialist in onderhouds- en schoonmaakproducten voor het hele huis, begeleidt consumenten al 70 jaar bij het onderhouden van hun huis. Met de onderhoudsmiddelen van Starwax houdt u ook uw parket –en laminaatvloeren in topconditie. Of u nu al langere tijd gebruik maakt van uw vloer of net een nieuwe vloer heeft gelegd, met Starwax bent u aan  het juiste adres om uw vloer te verzorgen, reinigen en beschermen. Het Verfraaiend onderhoud is een glansonderhoudsmiddel waarmee je strepen verdoezelt en de glans herstelt van dof geworden gecoat parket en laminaat. Met de  Vernieuwer beschermer herstel je de glans en bescherm je gecoat en laminaat parket tegen vlekken en slijtage. Voor geolied parket gebruik je de Onderhoudszeep, een plantaardige zeep van natuurlijke oorsprong die courante vlekken en vuil elimineert  zonder het natuurlijke uitzicht van het hout te wijzigen. De Starwax-producten worden verkocht in drogisterijen en bij de Brico en Brico Plan-it doe-het-zelf-zaken.